In March 2021, the 5th edition of the Women’s spring festival (Vrouwenlente) took place digitally, and was on the theme of intimacy. Vrouwenlente takes place annually in Brussels around 8 March, International Women’s Day. The festival seeks to give women a voice and organizes activities such as workshops, debates, concerts, dance and films. ‘Speak Up’ is the overarching theme.
Vrouwenlente focuses both on the successes and the challenges involved with women’s rights. Fatima Bouchataoui and Najila Aloui, educational staff at Avansa Citizenne, have lent their support to this project.
“We take stock among other things of the representation of women in politics, the rights of Muslim women or undocumented women, and the difficulties faced by single mothers.”
Brussels women themselves give shape to the festival. “Since we put the festival together with the women, the themes discussed are very relatable and are closely aligned with their lived experience.”
Hoe is Vrouwenlente ontstaan?
Najila: "Veel organisaties in Brussel organiseerden in maart activiteiten om Internationale Vrouwendag te vieren. Daarbij liepen we elkaar soms voor de voeten en groeide het idee om de krachten te bundelen. Verschillende gemeenschapscentra en Brusselse organisaties die zich voor vrouwenrechten engageren, hebben daarom samen met de leerstoel Fatima Mernissi van de VUB en Avansa Citizenne de schouders onder Vrouwenlente gezet."
Fatima: "Dat we met een netwerk van verschillende partners samenwerken is onze kracht. Iedereen kan vanuit zijn eigen expertise een steentje bijdragen. Dankzij dat uitgebreide netwerk kunnen we vrouwen van verschillende origines, leeftijden en achtergronden samenbrengen. Zo slagen we erin om vrouwen uit de verschillende gemeenschappen in Brussel te verbinden."
Welke thema’s komen zoal aan bod?
Najila: "We gaan breed. Thema’s als het doorbreken van het glazen plafond komen uiteraard aan bod, maar we gaan verder. We kaarten onder meer de representatie van vrouwen in de politiek aan, de rechten van moslimvrouwen of vrouwen zonder papieren en de moeilijkheden van alleenstaande moeders. In de editie van 2021 stond het thema intimiteit centraal. Dat thema willen we ook tijdens Vrouwenlente 2022 belichten. Maar het overkoepelende thema is steeds: ‘speak up’. We willen als vrouw gehoord worden en bondgenootschappen met andere vrouwen aangaan om samen voor onze rechten op te komen."
Waarom is die intimiteit zo belangrijk?
Fatima: "Tijdens eerdere edities merkten we dat dit thema énorm leeft. Zo organiseerden we een workshop rond partnerrelaties en intimiteit, die tjokvol zat. De lockdowns, waarin we plots weer op ons kerngezin terugvielen, wakkerden de nood aan om dit thema verder met andere vrouwen te bespreken."
Najila: "We lieten ons ook inspireren door de schrijfster Leïla Slimani. Zij heeft het over seksueel burgerschap. Je kunt als vrouw maar ten volle deel uitmaken van de maatschappij als je zeggenschap hebt over je eigen lichaam."
Fatima: "Tijdens een workshop ‘intiem borduren’ merkten we in de gesprekken dat iedereen heel erg zoekende is wanneer het over intimiteit, seks, liefde, en het houden van jezelf gaat. Het zijn thema’s waaraan veel uiteenlopende meningen en emoties verbonden zijn. We kunnen hier veel van elkaar leren."
Wat is volgens jullie de succesfactor van Vrouwenlente?
Fatima: "Vrouwen geven zélf invulling aan het festival. Ze geven zelf aan wat er leeft, welke noden er zijn en welke thema’s ze graag aan bod zien komen. Om de editie van 2022 vorm te geven, trekken we bijvoorbeeld rond met het forumtheater. Zij spelen herkenbare situaties rond het thema intimiteit, waarna we met de vrouwen in gesprek gaan. De uitkomst van die ontmoetingen bepaalt de agenda van Vrouwenlente 2022."
Najila: "Doordat we het festival samen met de vrouwen opbouwen, zijn de besproken thema’s heel herkenbaar en sluiten die aan bij de leefwereld van onze doelgroep. Dat werkt ook heel verbindend: we kaarten thema’s aan die bij de verschillende gemeenschappen in Brussel leven, al zullen ze er allen een andere invulling aan geven."
Wanneer is een editie van Vrouwenlente geslaagd?
Najila: "Wanneer vrouwen hun perspectief kunnen verbreden door met andere vrouwen in gesprek te gaan en van elkaar te leren, en zo met een nieuw idee of inzicht naar huis gaan."
Fatima: "En ook wanneer ze zich meer bewust zijn van hun rechten. Dat ze weten welke rechten ze hebben, welke rechten ze niet hebben, en hoe ze hun stem kunnen gebruiken om daar verandering in te brengen."
Najila: "We willen ook dat vrouwen na een editie kunnen zeggen dat ze gehoord zijn geweest. Tijdens de editie van 2020 hebben we met een aantal vrouwen het woord genomen in het Brussels parlement. Daar hebben we meer gelijkheid tussen mannen en vrouwen geëist. Veel vrouwen gaven toen de reactie: 'Ze hebben ons eindelijk gehoord.' Missie geslaagd."
VGC ondersteunt het festival Vrouwenlente, dat jaarlijks in maart plaatsvindt. In 2022 was het thema Speak up, met vijf boeiende actiedagen waar vrouwen aan het woord waren en gehoord werden.
Samira is enthousiast over Vrouwenlente
Voor de emancipatie van vrouwen is het belangrijk dat ze elkaar ontmoeten en in gesprek gaan. De Vrouwenlente maakt dat mogelijk. Er zijn in Brussel zoveel culturen waar ik meer over zou willen weten. Je leert van elkaar. Vorig jaar zijn er door corona geen ontmoetingen geweest. Je ziet dat plaatsen als De Kriekelaar, Vaartkapoen, Everna, Nekkersdal, De Platoo … heel belangrijk zijn op dat moment. Een activiteit als forumtheater leert je als vrouw opkomen voor jezelf. Ik durf nu gemakkelijker te spreken in groep en mijn mening te zeggen. Als je dat niet hebt meegekregen in je opvoeding, belemmert dat ook je participatie aan de maatschappij. Eigenlijk zou de Vrouwenlente heel het jaar door moeten gaan.
Samira van Stadsacademie Schaarbeek, actieve deelneemster van het festival Vrouwenlente
